Bezdech senny

Najczęściej spotykanym zaburzeniem oddychania w czasie snu jest obturacyjny bezdech senny. W wyniku nadmiernego rozluźnienia tkanki mięśniowej otaczającej przełyk, następuje zatrzymanie lub zawężenie przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Takie zdarzenia, powodujące obniżenie poziomu wysycenia krwi tlenem, trwają od 10 sekund do minuty, a niekiedy dłużej. Spadek poziomu wysycenia krwi tlenem jest rejestrowany przez mózg i powoduje przebudzenie pacjenta, który zaczyna oddychać poprawnie, aż do ponownego zaśnięcia, kolejnego bezdechu, spadku poziomu tlenu i ponownego wybudzenia. Większość osób nie pamięta nocnych wybudzeń spowodowanych bezdechem, ale zdarzenia te poważnie zakłócają  funkcje regeneracji organizmu w czasie snu. Osoby dotknięte bezdechem sennym mogą wybudzać się nawet kilkaset razy w ciągu nocy bez świadomości tego faktu. Zgodnie ze statystykami 4 % mężczyzn i 2 % kobiet w Stanach Zjednoczonych cierpi na bezdech senny, ale według wielu badań odsetek osób cierpiących na to schorzenie jest znacznie większy.  Jedno z nich podaje, że odsetek chorych mężczyzn wynosi 24 %, a kobiet 9 %. Inne badanie wskazuje, że schorzenie dotyczy 14 % dorosłej populacji USA. Edward Grandi, dyrektor wykonawczy Amerykańskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób Dotkniętych Bezdechem Sennym, twierdzi, że „bezdech senny jest jednym z głównych problemów zdrowotnych na świecie” oraz, że „Schorzenie to jest powszechne, ale często nie jest poprawnie diagnozowane, a konsekwencje zdrowotne braku właściwej diagnozy i terapii mogą być bardzo poważne. Symptomy wskazujące na obturacyjny bezdech senny to głośne i częste chrapanie, w tym też dławienie się oraz brak tchu, nadmierna senność i zmęczenie w czasie dnia oraz problemy z koncentracją.  Obturacyjny bezdech senny powoduje nie tylko zmęczenie i rozdrażnienie, ale jest źródłem bardzo poważnych problemów zdrowotnych. Nieleczony bezdech może prowadzić do zawału serca, zaburzenia rytmu serca czy wysokiego ciśnienia. Brak terapii bezdechu sennego może prowadzić także do udaru mózgu, padaczki czy cukrzycy. Obniżona koncentracja związana z zaburzeniami snu powoduje obniżenie wydajności w szkole lub pracy, a często także wypadki komunikacyjne.

 

Diagnostyka i terapia

Bezdech senny jest diagnozowany na podstawie całonocnego badania polisomnograficznego przeprowadzanego w pracowni badania snu. Zestaw czujników rejestruje w sposób ciągły oddech, poziom wysycenia krwi tlenem, tętno, ruch kończyn dolnych i inne. U osób dorosłych, u których stwierdzono zatrzymanie lub redukcję przepływu powietrza częściej niż 5 razy w ciągu godziny, diagnozuje się obturacyjny bezdech senny. Nawet łagodny bezdech senny może powodować problemy zdrowotne.  Osoby cierpiące na poważny bezdech senny wybudzają się częściej niż 30 razy w ciągu godziny snu. Dodatkowe testy wspierające diagnostykę obturacyjnego bezdechu sennego mogą być przeprowadzane w warunkach domowych bez nadzoru personelu medycznego. Należą do nich: poligrafia oraz pulsoksymetria. Jednak badaniem rozstrzygającym w wypadkach wątpliwych pozostaje polisomnografia wykonana w ośrodku badania snu. Najlepsze efekty terapeutyczne uzyskuje się stosując metodę CPAP – podawanie do dróg oddechowych stałego dodatniego ciśnienia powietrza. Aparat CPAP podaje do dróg oddechowych sprężone powietrze poprzez maskę założoną na nos i usta pacjenta. Czasem stosowany jest aparat doustny, który poprzez wysunięcie dolnej szczęki udrażnia drogi oddechowe.  Niekiedy stosuje się leczenie operacyjne. W wielu przypadkach lekarz proponuje zrzucenie nadmiernej wagi, zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu i kofeiny oraz zerwanie z nałogiem palenia. Według cytowanego wcześniej Edwarda Grandi. “Obturacyjny bezdech senny i inne zaburzenia oddechu w czasie snu są łatwe w diagnozowaniu i terapii, ale najważniejsze jest właściwe rozpoznanie.”

Terapia aparatami CPAP jest w Polsce refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

 

Krótka ulotka na temat bezdechu sennego