14-ty Światowy Dzień Snu obchodzony jest 19.03.2021 r.
Tegoroczne hasło to „Regularny sen, zdrowa przyszłość” („Regular Sleep, Healthy Future”).
Hasłem przewodnim 14. dorocznego Światowego Dnia Snu® (WSD – World Sleep Day) jest „Regularny sen, zdrowa przyszłość”. WSD jest wezwaniem dla wszystkich profesjonalistów zajmujących się snem do orędownictwa i edukowania świata na temat znaczenia snu dla osiągnięcia optymalnej jakości życia i poprawy globalnego stanu zdrowia.
Nacisk kładziony w roku 2021 na regularny sen jest oparty na korzyściach, jakie oferuje powtarzalny wzorzec cyklu sen-czuwanie. Badania wykazały, że stabilne godziny kładzenia się spać i wstawania z łóżka wiążą się z lepszą jakością snu u młodych, dorosłych w średnim wieku i seniorów. Osoby regularnie śpiące mają lepszy nastrój, sprawność psychomotoryczną i lepsze wyniki w nauce.
Jak zapewnić sobie regularny sen? Musimy pamiętać o dwóch procesach, które regulują zarówno czas, jak i długość snu: Regulacja okołodobowa (proces C) i kontrola homeostatyczna (proces S) znane również jako dwuprocesowy model snu. Mimo że na sen wpływa wiele innych czynników, takich jak środowisko, stres i leki, zrozumienie tych dwóch procesów pomoże nam w dążeniu do uzyskania spójnego harmonogramu snu. Proces C odnosi się do naszego wewnętrznego zegara, regulowanego przez część naszego mózgu zwaną jądrem nadskrzyżowaniowym (SCN) podwzgórza. Zegar ten reguluje i kontroluje 24-godzinny cykl snu i czuwania poprzez wpływ światła i melatoniny. W czasie gdy brak światła (jak w godzinach wieczornych) jest produkowana melatonina promując sen, natomiast w obecności światła produkcja melatoniny ustaje, sygnalizując naszemu mózgowi, że jest dzień i musimy się obudzić. Nasze zachowanie może zignorować te naturalne sygnały. Na przykład, jasne światła w nocy wyłączają produkcję melatoniny, opóźniając sen do późnych godzin nocnych.
Proces S promuje sen na podstawie wcześniejszego czasu, jaki spędziliśmy na czuwaniu. Podczas czuwania nasz mózg gromadzi substancje (adenozynę), które promują sen, a kiedy śpimy, substancje te są usuwane i jesteśmy znowu czujni. Proces ten jest szczególnie ważny, gdy ucinamy sobie popołudniowe drzemki, ponieważ w ten sposób wyczerpujemy substancje promujące sen i nie jesteśmy w stanie zasnąć wieczorem o rozsądnej porze.
Najlepszy sen jest wtedy, gdy zsynchronizujemy nasze czasy snu i czuwania z naszym wewnętrznym zegarem i naszą skłonnością do snu, dążąc do idealnej równowagi pomiędzy procesem C i procesem S.
Ważne jest, aby pamiętać, że sen jest zaangażowany w wiele procesów fizjologicznych, takich jak konsolidacja pamięci, kontrola stanów zapalnych, regulacja hormonalna, regulacja układu krążenia i wiele innych ważnych funkcji. Niewystarczająca długość snu i niska jakość snu będą związane z kilkoma znaczącymi niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi. Wykazano, że skrócenie czasu trwania snu powoduje upośledzenie funkcji poznawczych i wykonawczych, a zły sen wiąże się z gorszym zdrowiem psychicznym.
Wiemy, że regularne kładzenie się spać i budzenie każdego dnia wiąże się z lepszą jakością i długością snu. Regularny sen jest doskonałym sposobem na rozpoczęcie każdego dnia w zdrowy sposób – torując sobie drogę do zdrowszej przyszłości. Można przyjąć następujące zasady, aby osiągnąć regularny sen. Po pierwsze, ekspozycja na naturalne jasne światło dzienne i aktywność fizyczna o poranku pomaga zsynchronizować zegar biologiczny. Po drugie, włączenie większej ilości aktywności fizycznej i ruchu do codziennego życia. Po trzecie, wieczorem, przeznaczenie wystarczającej ilości czasu na wyciszenie się i oderwanie od rzeczywistości jest kluczowe dla zainicjowania snu. Ponadto dobra kontrola bodźców (wstawanie z łóżka, jeśli nie możesz zasnąć) pomoże w funkcjonowaniu systemu. Połączenie tych elementów – rozpoczęcie poranka, aktywność w ciągu dnia, przygotowanie wieczoru i zabezpieczenie się przed nocnymi zakłóceniami – pomoże w poszukiwaniu regularnego rytmu snu.
informacje ogólne
- Światowy Dzień Snu (World Sleep Day – WSD) jest dorocznym wydarzeniem, które ma za zadanie podnieść poziom świadomości o zaburzeniach snu i związanych z nimi obciążeniach społecznych.
- Większości zaburzeń snu można zapobiegać bądź je leczyć jednak mniej niż 1/3 chorych szuka pomocy u lekarza specjalisty.
- Problemy związane ze snem są globalną epidemią, która zagraża zdrowiu i jakości życia 45% światowej populacji.
- Lepsze zrozumienie i większa ilość badań naukowych na temat snu pomoże zredukować społeczne obciążenia pochodzące od zaburzeń snu.
- Trzy podstawowe elementy, składające się na dobrą jakość snu to:
- Czas trwania: powinien być dość długi aby osoba śpiąca czuła się wypoczęta i czujna następnego dnia.
- Ciągłość: okres snu powinien być nieprzerwany.
- Głębokość: sen powinien być dość głęboki aby dawać wypoczynek.